Кӑрлач уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Ҫӗмӗрле районӗнчи Турхан ялӗнче «Мускав – Хусан» тӳлевлӗ ҫулӑн строительствине сӳтсе явӗҫ. Кун пирки Чӑваш Енри Общество палати пӗлтерет.
Тӗлпулӑва «Автобан» ДСКна, ЧР Транспорт тата Ҫутҫанталӑк министерствисене, Ҫутҫанталӑка сыхлакан прокуратурӑна, Россельхознадзора, Росприроднадзора, общество канашӗсен элчисене, муниципалитетсен администрацийӗсен пуҫлӑхӗсене, МИХ элчисене, вырӑнти халӑха чӗннӗ.
Мероприяти Турхан ялӗнчи культурӑпа кану ҫуртӗнче 13 сехетре пуҫланать. Кӑшӑлвирус сарӑлнине шута илсе вырӑнсем шутлӑ кӑна пулӗҫ.
Тӳлевлӗ ҫул Чӑваш Енре Ҫӗмӗрле, Вӑрнар, Комсомольски, Йӗпреҫ районӗсем урлӑ иртмелле. Пӗтӗмпе - 90 ҫухрӑм. Ҫула 2024 ҫулта туса пӗтерме палӑртнӑ.
Паян Геннадий Максимов ҫыравҫӑ 60 ҫул тултарнӑ.
Вӑл 1961 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Комсомольски районӗнчи Нӗркеҫ ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑрнарти совхоз-техникумра, Чӑваш патшалӑх университетӗнче вӗреннӗ. Комсомольски район хаҫачӗн ял хуҫалӑх пайӗн заведующийӗ, Чӑваш телевиденийӗн ачасемпе ҫамрӑксен кӑларӑмӗсен заведующийӗ, «Хресчен сасси» хаҫачӗн тӗп редактор ҫумӗ, «Ҫамрӑксен хаҫачӗн» редакторӗ пулнӑ, 1994 ҫултанпа — «Хыпар» издательство ҫурчӗн тӗп редакторӗн ҫумӗ. Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ ятне тивӗҫнӗ.
Геннадий Максимовӑн пӗрремӗш кӗнеки «Сталин грамоти» ятпа кун ҫути курнӑ. 2010, 2011 ҫулсенче «Ҫӗрӗллӗ хура кушак» тата «Танец в ночи» кӗнекисем Чӑваш Енри чи нумай вуланисен шутне кӗнӗ.
Раҫҫейре иртнӗ «Моё село» (чӑв. Манӑн ял) конкурс ҫӗнтерӳҫисене хавхалантарнӑ. Кун пирки РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Николай Малов ӗнер Фейсбукра пӗлтернӗ. Вӑл хыпарланӑ тӑрӑх, ҫӗнтерӳҫӗсене республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗпе Сергей Павловпа чысланӑ.
«Манӑн юратнӑ ялӑм» номинацире Гелфия Зейдулина ҫӗнтернӗ. Вӑл Комсомольски районӗнчи Чӗчкен шкулӗнче вырӑс чӗлхипе литератури вӗрентет. Конкурса тӑратнӑ «Ҫумӑр хыҫҫӑн. Чӗчкен ҫийӗнчи асамат кӗперӗ» иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Гелфия Ильдизяровнӑна фотоаппарат парнеленӗ.
Конкурса «Ял ҫемйин сӑнӗ» номинацие ӗҫ тӑратнӑшӑн Красноармейски районӗнчи Александр Терентьев усламҫа тата «Хресченӗн пултаруллӑ ӗҫӗ» енӗпе хутшӑннӑшӑн Вӑрмар районӗнчи Чӑлкассинчи шкулти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Елена Семёновӑна дипломпа хавхалантарнӑ.
Чӑваш Енре «Мускав – Чулхула – Хусан» маршрутпа хӑвӑрт ҫӳремелли ҫул тӑвас енӗпе ӗҫлекен оперативлӑ штаб ҫирӗплетнӗ.
Асӑннӑ ушкӑн ӗҫне йӗркелесе тӑрассишӗн республикӑн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви яваплӑ тесе палӑртнӑ. Оперативлӑ штаба республикӑн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи ертсе пырӗ. Унӑн ҫумӗ пулма транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрне шаннӑ. Ӗҫлӗ йыша хамӑр регионти тӗрлӗ министерствӑпа ведомство ертӳҫисене кӗртнӗ. Хӑвӑрт ҫӳремелли ҫул иртекен районсен: Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Комсомольски, Ҫӗмӗрле, Тӑвай – администрацийӗн пуҫлӑхӗсем оперштаба кӗнӗ.
«Ҫӗрулмине мухтав» агрофирма ҫӗрулми вӑрлӑхне пробиркӑра ӳстерме пуҫланӑ. Кун пирки влаҫ органӗсен порталӗнче хыпарлаҫҫӗ.
Анчах лабораторире ҫитӗнтернӗ миниҫӗрулмисен темиҫе стади витӗр тухмалла. Вӑрлӑха микроклоналлӑ мелпе ӳстерсен ҫимӗҫе тӗрлӗ инфекци ересрен пӑшӑрханма тивмӗ, мӗншӗн тесен пробиркӑра стерильлӗ.
Агрофирма ларбораторийӗнче ҫулталӑкне 100 пине яхӑн туна ӳстерме пулать. Чӳкӗн 3-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Олег Николаев Комсомольски районӗнче пулнӑ. Вӑл ун чухне ял хуҫалӑх прудукцийӗпе ӗҫлекен предприятисене пулӑшассине пӗлтернӗ.
Юлашки вӑхӑтра пирӗн республикӑри районсемпе хуласен администрацийӗсен пуҫлӑхӗсене палӑртмалли конкурссем иртрӗҫ.
Вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсене ҫӗнӗ ҫынсем килсе тулман. Тилхепене унчченхисем тытса пырӗҫ.
Паян, чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Пӑрачкав тата Йӗпреҫ районӗсенче, Канаш хулинче суйланӑ. Пӑрачкав райадминистрацине Евгений Лебедев ертсе пырӗ, Йӗпреҫ райадминистрацине – Игорь Семенов, Канаш хулине – Виталий Михайлов.
Кунсӑр пуҫне юпа уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Элӗк районӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗ пулма Александр Куликова, Ҫӗмӗрле районӗнче Лев Рафинова ҫирӗплетнӗ; чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкар хулин администрацийӗн пуҫлӑхӗн тилхепине Алексей Ладыкова тыттарнӑччӗ, Комсомольски райадминистраци пуҫлӑхӗн пуканне Александр Осипов йышӑннӑ, Елчӗк районӗнче – Леонард Левый, Канаш районӗнче – Владимир Степанов, Муркаш районӗнче — Ростислав Тимофеев.
Ҫак кунсенче хӑш-пӗр муниципалитетра сити-менеджера суйласси малалла пырать. Иртнӗ эрнекун, чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, Шупашкар хулинче ҫеҫ мар, Комсомольски районӗнче те администраци пуҫлӑхне суйланӑ. Чӑваш халӑх сайчӗн вулаканӗсене тӳрех пӗлтерер: тилхепене ҫӗнӗ ҫынна тыттарман, унчченхинех пуҫлӑхра хӑварнӑ.
Депутатсен районти пухӑвне район пуҫлӑхӗ — «Дружба» ял хуҫалӑх производство кооперативӗ тата «Сюрбеево» тулли мар яваплӑ обществӑн ертӳҫи Ремис Мансуров ертсе пынӑ. Конкурс комиссийӗн пӗтӗмлетӗвӗпе комисси председателӗ — Чӑваш Ен Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Юрий Попов паллаштарнӑ. Районти депутатсем Александр Осипов кандидатуришӗн сасӑланӑ.
Наци телекуравне тата «Тӑван радиона» Чӑваш Енре ытларах та ытларах ҫын курма, итлеме пултарӗ. Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Наци телерадиокомпанийӗ Елчӗк районӗнчи Аслӑ Елчӗк ялӗнче радиопередатчик ӗҫлеттерме пуҫланӑ.
Унта Наци телекуравӗпе «Тӑван радио» тест режимӗнче юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Халӗ радиокӑларӑмсене Комсомольски, Патӑрьел районӗнчи ҫынсем те итлеме пултараҫҫӗ.
Иртнӗ ҫул «Тӑван радио» Шӑмӑршӑ, Улатӑр, Патӑрьел, Ҫӗмӗрле, Йӗпреҫ районӗсене ҫитнӗ. Ҫулталӑк вӗҫлениччен ҫӗнӗ перадатчиксем Муркаш, Тӑвай, Сӗнтӗрвӑрри районӗсенче ӗҫлеме пуҫлӗҫ.
Маска тӑхӑнман ҫынсене мобильлӗ ушкӑнсем ятарлӑ приложенире шута илсе пыраҫҫӗ. Йӗрке пӑсакансене шута илме Чӑваш Енри IT-специалистсем пӗрлехи тытӑм хатӗрленӗ.
«Мобильлӗ ушкӑнсен маршрутне вырӑнти пуҫлӑхсем йӗркелеҫҫӗ. Йӗркене пӑсакансене тупса палӑртсан ятарлӑ приложенире шута илме, сӑн ӳкерчӗксем вырнаҫтарма пулать. Ҫавӑ судра усӑ курма та кирлӗ», — тесе ӑнлантарнӑ Чӑваш Ен информаци политикин министрӗ Михаил Анисимов.
Мобильлӗ приложенипе пурин те ӗҫлеме тӑрӑшмалла. Лайӑххипе Етӗрне, Красноармейски районӗсене, Улатӑр, Шупашкар тата Ҫӗнӗ Шупашкар хулисене палӑртнӑ, начаррипе — Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Комсомольски районӗсене тата Ҫӗмӗрлепе Канаш хулисене.
Паян, юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Комсомольски районӗнчи тӗп вулавӑшра «Чӑваш халӑхӗн сумлӑ ҫыравҫи» литература каҫӗ иртнӗ.
Ӑна чӑваш ҫыравҫи, тӑлмачи, К.В. Иванов ячӗллӗ Патшалӑх премийӗн лауреачӗ, «Сӗве Атӑла юхса кӗрет» историлле роман-эпопея авторӗ Куҫма Турхан ҫуралнӑранпа 105 ҫитнине халалланӑ. Ку хыпара Фейсбурки хӑйӗн страницинчен Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫасен союзӗн правленийӗн ертӳҫи Лидия Филиппова пӗлтерне. Вӑл мероприятие йӗркелекенсемпе унта хутшӑннисене тав тунӑ.
Куҫма Турхан 1915 ҫулхи юпа уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Комсомольски районӗнчи Вӑрманхӗрри Чурачӑк ялӗнче ҫуралнӑ. Ача ҫуртӗнче ӳснӗ. 1934 ҫулта Канашри педагогика техникумӗнче пӗлӳ илнӗ хыҫҫӑн тӑван ялти ҫичӗ класлӑ шкулта ачасене вӗрентнӗ. Кайран Ленинградри В.В. Воровский ячӗллӗ журналистсене хатӗрлекен институтра ӑс пухнӑ. 1988 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Шупашкарта вилнӗ.
+20.3 °C